ZDROWO JEM
Kiedy dziecko idzie do szkoÅ‚y, zaczyna spÄ™dzać wiÄ™cej czasu ze swoimi rówieÅ›nikami i przyjacióÅ‚mi, a rodzice majÄ… niestety mniejszÄ… kontrolÄ™ nad tym, co zjada ich pociecha. Zaczyna siÄ™ okres, gdy coraz częściej sÅ‚yszymy "ja chcÄ™ to samo", co oznacza, że presja rówieÅ›ników wywiera coraz wiÄ™kszy wpÅ‚yw na nawyki żywieniowe naszego dziecka. Podstawowym celem żywienia dzieci jest oczywiÅ›cie zapewnienie prawidÅ‚owego rozwoju fizycznego i psychicznego z uwzglÄ™dnieniem możliwoÅ›ci realizacji obowiÄ…zku szkolnego, a dla wielu dzieci także zajęć dodatkowych (pozaszkolnych). Jak komponować dietÄ™ naszego maÅ‚ego ucznia, by wystarczyÅ‚o mu na wszystko energii?
Inaczej niż dorośli
Ze wzglÄ™du na wyjÄ…tkowe potrzeby rozwijajÄ…cego siÄ™ organizmu jadÅ‚ospis dzieci powinien różnić siÄ™ od diety ich rodziców. Nie należy bezkrytycznie przenosić zasad żywienia osób dorosÅ‚ych, którzy np. starajÄ…c siÄ™ obniżyć poziom cholesterolu we krwi i zapobiec zmianom miażdżycowym ograniczajÄ… zawartość tÅ‚uszczu w codziennym pożywieniu, stosujÄ… dietÄ™ bogatoresztkowÄ… czy - zgodnie ze swoimi przyzwyczajeniami smakowymi - używajÄ… nadmiaru soli.
Dla dziecka tÅ‚uszcz (w odpowiednich iloÅ›ciach w stosunku do wieku) jest bardzo ważnym skÅ‚adnikiem pokarmowym, warunkujÄ…cym prawidÅ‚owy rozwój. Jego pochodne dostarczane w pokarmach biorÄ… udziaÅ‚ m. in. w rozwoju ukÅ‚adu nerwowego, siatkówki oka i regulacji wzrostu. Niektóre spoÅ›ród nich regulujÄ… również funkcje przewodu pokarmowego i uÅ‚atwiajÄ… wchÅ‚anianie wapnia w organizmie.
Zbyt duży udziaÅ‚ bÅ‚onnika pokarmowego w diecie dziecka może natomiast powodować zaburzenia wchÅ‚aniania skÅ‚adników pokarmowych (np. wapnia i żelaza), których odpowiednia ilość jest dla niego szczególnie ważna. Nadmiar soli nie tylko ksztaÅ‚tuje nieprawidÅ‚owe przyzwyczajenia, ale w konsekwencji może zwiÄ™kszyć ryzyko nadciÅ›nienia. Podobnie nadmiar cukru (sÅ‚odycze, sÅ‚odkie przekÄ…ski, sÅ‚odzone napoje) przyczynia siÄ™ nie tylko do zwiÄ™kszenia ryzyka wystÄ…pienia próchnicy zÄ™bów, ale również zbyt wielu dodatkowych kilogramów.
Posiłki w diecie dzieci
Jednym z warunków prawidÅ‚owego żywienia dzieci jest dobrze zaplanowany jadÅ‚ospis. Dzieci powinny spożywać takÄ… ilość kalorii, która zaspokoi ich potrzeby zwiÄ…zane z aktywnoÅ›ciÄ… fizycznÄ… oraz wzrastaniem. Samo stosowanie norm żywieniowych nie daje jednak peÅ‚nej gwarancji racjonalnego żywienia. Istotne jest, aby we wÅ‚aÅ›ciwy sposób rozplanować posiÅ‚ki w ciÄ…gu dnia oraz zastosować przy ich sporzÄ…dzaniu najwÅ‚aÅ›ciwszÄ… z punktu widzenia zachowania wartoÅ›ci odżywczej technologiÄ™.
W przypadku dzieci i mÅ‚odzieży dieta powinna skÅ‚adać siÄ™ z 4, a nawet 5 posiÅ‚ków dziennie. Niestety, czÄ™sto taka idealna sytuacja jest bardzo trudna do zrealizowania. RozkÅ‚ad pracy rodziców nie pozwala na regularne spożywanie posiÅ‚ków w domu. Również czas rozpoczynania lekcji i ilość zajęć pozaszkolnych stanowiÄ… dodatkowÄ… trudność. JeÅ›li te kwestie nie pozwalajÄ… na speÅ‚nienie postulatu odpowiedniej iloÅ›ci i regularnoÅ›ci posiÅ‚ków, wówczas daleko do realizacji prawidÅ‚owego sposobu żywienia.
Śniadanie - najważniejszy posiłek dnia
Bardzo ważne jest, aby po dÅ‚ugiej przerwie nocnej zapewnić dziecku peÅ‚nowartoÅ›ciowe pierwsze Å›niadanie. PodstawÄ… tego posiÅ‚ku powinno być mleko w każdej postaci (zupa lub napój), pieczywo mieszane z dodatkiem tÅ‚uszczowym i biaÅ‚kowym (serem, wÄ™dlinÄ…, rybÄ… czy jajem). NiezbÄ™dne sÄ… również warzywa (pomidor, papryka, ogórek, rzodkiewka czy szczypiorek). Podawanie samych zup mlecznych jest niewystarczajÄ…ce zarówno z punktu widzenia iloÅ›ciowego, jak i jakoÅ›ciowego.
Pamiętajmy o drugim śniadaniu
Drugie śniadanie powinno być małym posiłkiem. Odgrywa ono istotną rolę zwłaszcza w żywieniu dzieci w wieku szkolnym. Stanowić je może kanapka z wysokiej jakości miękką margaryną lub masłem, wędliną, serem czy rybą i warzywami. Dodatkowo zadbajmy, aby dziecko zjadło owoc najlepiej w postaci świeżej. Pamiętajmy też o tym, by nasz uczeń uzupełnił płyny. Najlepiej będzie, jeśli w plecaku zawsze znajdzie się miejsce na butelkę wody.
Oto nasze zdrowe przekÄ…ski w szkole:
